วิตามินดีกับความสัมพันธ์โรคซึมเศร้า

1 Views

  อังคารที่ 26 กรกฎาคม 2565

Admin

Vitamin D ที่อยู่ในแสงแดดอ่อนๆ นอกจากจะเป็นปัจจัยหลักที่ทำให้ทั้งกระดูกและฟันมีพัฒนาการที่ดีขึ้นอย่างมีประสิทธิภาพแล้ว ยังมีประโยชน์อื่นๆ ที่คาดไม่ถึง เช่น ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ควบคุมความดันโลหิต ลดความเสี่ยงโรคหลอดเลือดหัวใจ เมื่อไรที่ระดับวิตามินดีลดลง ก็จะส่งผลเสียต่อระบบภูมิกันของร่างกายนั่นเอง นอกจากประโยชน์ด้านร่างกายแล้ว วิตามินดียังมีบทบาทสำคัญในเรื่องสุขภาพจิตอีกด้วย เพราะช่วยในเรื่องการควบคุมอารมณ์ ซึ่งมีความสัมพันธ์กันระหว่างภาวะซึมเศร้ากับการขาดวิตามิน

จากการวิจัย พบความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญระหว่างวิตามินดีในกระแสเลือดกับภาวะซึมเศร้า โดยผู้ที่มีระดับวิตามินดีต่ำจะแสดงอาการของโรคซึมเศร้ามากกว่า เมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มคนที่มีสุขภาพปกติ ความรุนแรงของอาการจะเพิ่มมากขึ้นเมื่อวิตามินดีมีระดับต่ำลงมาก มีงานวิจัยที่สนับสนุนว่าสมองส่วน Hypothalamus มีความเกี่ยวข้องกับการเกิดภาวะซึมเศร้า โดยผ่านกลไกของ Vitamin D receptor ในร่างกายของมนุษย์จะพบ Vitamin D receptor มากในส่วน Hypothalamus ซึ่งเกี่ยวข้องกับการทำงานของต่อมไร้ท่อที่ถูกควบคุมโดยระบบประสาท

ภาวะซึมเศร้า ถือเป็นอีกหนึ่งในโรคเรื้อรัง ให้ผลกระทบด้านคุณภาพชีวิตและอัตราการฆ่าตัวตายที่พุ่งสูงขึ้นทุกปี เนื่องจากภาวะซึมเศร้าเป็นโรคเรื้อรัง ซึ่งสามารถกลับมาเป็นซ้ำได้ โดยเฉพาะคนที่รักษาไม่ต่อเนื่อง พบว่ามีอัตราการเป็นซ้ำมากขึ้น จึงเริ่มมีความพยายามที่จะมองหาปัจจัย หรือวิธีการรักษาร่วมอื่น โดยเฉพาะทางด้านของ ภาวะโภชนาการ สารอาหาร หรือวิตามินเสริม มีงานวิจัยจำนวนมาก ที่พบความสัมพันธ์ของภาวะขาดวิตามิน สารอาหาร หรือแร่ธาตุ หลายชนิด กับภาวะซึมเศร้า เช่น วิตามินบี 3, วิตามินบี 6, วิตามินบี 12, โฟเลท, วิตามินดี, Zinc, Copper, Magnesium รวมทั้งกรดไขมันจำเป็น เช่น Omega-3 หรือแม้แต่กรดอะมิโนบางชนิด เช่น กาบา ไกลซีน ทริปโตแฟน หรือ ไทโรซีน เป็นต้น

การทำงานของวิตามินดีกับสมอง
เนื่องจากวิตามินดีเป็นวิตามินที่เก็บสะสมในไขมัน แล้วสมองก็เป็นเนื้อเยื่อไขมันขนาดใหญ่ นอกจากนั้นยังพบตัวรับวิตามินดีในเซลล์สมองเกือบทุกเซลล์ โดยเฉพาะในส่วนไฮโปธาลามัส ซึ่งมีความสำคัญกับระบบต่อมไร้ท่อ ซึ่งเชื่อมโยงระบบฮอร์โมนเกือบทุกระบบในร่างกาย จึงนับได้ว่า วิตามินดี เป็นฮอร์โมน ที่สำคัญตัวหนึ่ง ต่อการทำงานของระบบประสาทและสมอง วิตามินดีกระตุ้นเอนไซม์ที่ใช้ในการสังเคราะห์สารสื่อประสาท จำพวก Monoamines เช่น Serotonin Dopamine และ Norepinephrine ซึ่งสารสื่อประสาทเหล่านี้มีผลช่วยลดความเครียดและภาวะซึมเศร้าได้ นอกจากนี้วิตามินดียังมีบทบาทสำคัญต่อการพัฒนาของสมองและเซลล์ประสาท และมีความเกี่ยวข้องกับอาการทางจิตประสาทอื่น ๆ เช่น ความผิดปกติทางอารมณ์ที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฤดูกาล โรคจิตเภท เป็นต้น

วิตามินดีในร่างกาย ปกติจะมีระดับสูงกว่า 30 ng/mL ถ้าต่ำกว่า 20 ng/mL จัดอยู่ในภาวะขาดวิตามินดี กลุ่มคนที่มักขาดวิตามินดี ได้แก่ ผู้สูงอายุ คนอ้วน ผู้ป่วยโรคเรื้อรังต่าง ๆ เช่นโรคเบาหวาน กลุ่มคนทำงานที่ชีวิตประจำวันส่วนใหญ่อยู่แต่ในที่ทำงาน กลุ่มคนดังกล่าวจะมีความเสี่ยงต่อภาวะซึมเศร้ามากกว่าคนทั่วไป

เสริมภูมิคุ้มกันด้วยวิตามินดี
โดยปกติร่างกายสามารถสังเคราะห์วิตามินดีได้จากผิวหนังเมื่อโดนแสงแดด แต่ในปัจจุบัน คนส่วนใหญ่สัมผัสแสงแดดน้อยลง แถมยังมีปัจจัยอื่นๆ ไม่ว่าจะเป็น มลพิษ ฝุ่นละออง มลภาวะต่างๆ ที่อาจเป็นอันตรายต่อร่างกาย อาหารที่รับประทานก็มีวิตามินดีไม่เพียงพอ ทำให้คนไทยมักมีภาวะพร่องวิตามินดี หรือมีระดับวิตามินดีไม่เพียงพอ

สามารถเข้ามาตรวจเช็คระดับของ Vitamin D และเข้ารับบริการโปรแกรม Vit D Injection ที่ Bangkok Wellness Medical Clinic เพื่อเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกายและสมอง